Acne tarda is een milde tot matige vorm van acne en is te herkennen aan: roodheid, rode bultjes zonder pus (papels), rode bultjes met pus (pustels) en weinig mee-eters. Het komt voornamelijk voor op de kin, kaaklijn en de wangen. Ook bestaat er een kans op littekenvorming en pigmentvorming, wanneer de puistjes verdwenen zijn. Ondanks dat deze vorm van acne vaak mild is, kan dit als erg storend en zelfs pijnlijk ervaren worden. Veel mensen verwachten op een wat latere leeftijd (>25 jaar) vaak ook geen acne meer te krijgen.  

De oorzaak 

Over de oorzaak van acne tarda is (helaas) nog weinig bekend. Er wordt aangenomen dat de oorzaak van acne tarda te maken heeft met hormonen. Hormonale afwijkingen kunnen namelijk een rol spelen bij acne tarda. Er kan sprake zijn van onderliggende aandoeningen, zoals bijvoorbeeld het polycysteus ovaria syndroom (PCOS). Vaak is de menstruatie bij vrouwen dan ook onregelmatig en neemt de acne rondom de menstruatie toe. Al die factoren kunnen ervoor zorgen dat de acne steeds terugkomt, het onderliggende probleem moet daarom aangepakt worden. Wanneer je last hebt van bovenstaande klachten, is het verstandig om langs de huisarts te gaan.  

Familie speelt waarschijnlijk ook een rol, de helft van de patiënten met acne tarda heeft namelijk een familielid met volwassenenacne. Daarnaast blijken vrouwen met acne tarda een hogere talgproductie te hebben en lijkt het roken van tabak een rol te spelen bij het ontstaan van de acne.  

Mirena spiraal 

Een van de bijwerkingen die genoemd worden van de Mirena spiraal, is acne. Ongeveer 1/3 van de vrouwen met een spiraal heeft last van acne. Wanneer er geen oorzaak vindbaar is voor acne die nieuw is ontstaan op latere leeftijd, wordt de Mirena spiraal als oorzaak beschouwd. Wanneer de acne tarda als storend wordt ervaren, is het overwegen om de spiraal te laten verwijderen raadzaam. Het verwijderen van de spiraal is helaas niet altijd genoeg om de huidreactie te verminderen. Heb jij een vermoeden dat de Mirena spiraal jouw acne tarda veroorzaakt? Neem dat eerst contact op met de huisarts.  

Behandelingen 

Eerstelijnszorg (zonder verwijzing toegankelijk) 

De huisarts kan op verschillende manieren hulp bieden bij acne tarda. Een huisarts behandeld de acne middels medicatie, zoals lokale middelen (lotions en crèmes enzovoort) en orale middelen (via mond en slokdarm, zoals tabletten). Antibiotica wordt meestal voorgeschreven bij de ernstigere vormen, hormonale therapie wordt ook weleens ingezet. De zorgverzekeraar biedt meestal een vergoeding voor antibiotica. Crèmes met benzoylperoxide en retinoïden worden jammer genoeg niet vergoed. Als de huisarts na het onderzoek vindt dat acne behandelingen de beste stap is voor de vermindering van de acne, wordt er doorgestuurd naar een huidtherapeut of dermatoloog. Deze disciplines zijn gespecialiseerd in de huid en kunnen verschillende acne behandelingen aanbieden. Bij een lichte vorm verwijst de huisarts vaak door naar de huidtherapeut, bij een ernstigere vorm wordt er vaak doorverwezen naar de dermatoloog. De huidtherapeut is ook beschikbaar zonder verwijzing van de huisarts, de zogeheten directe toegankelijkheid. Hieronder staat beschreven wat de huidtherapeut allemaal kan betekenen voor jou. Daarnaast kan de huisarts begeleiding op maat aanbieden voor de mogelijke psychosociale gevolgen van acne, zoals bijvoorbeeld schaamte. 

De huidtherapeut behandelt verschillende vormen van acne, vaak in samenwerking met de huisarts of andere specialisten. Daarnaast behandelt een huidtherapeut ook acnelittekens. Er is geen standaardbehandeling voor acne, de huidtherapeut stelt samen met de patiënt een passend behandelplan op. Behandelingen die de huidtherapeut kan uitvoeren bij acne tarda zijn onder andere: manuele huidreiniging (gemiddeld tien behandelingen nodig) en chemische peelings (gemiddeld 7-9 behandelingen nodig). Daarnaast kan de huidtherapeut productadviezen geven. Acnelittekens kunnen door de huidtherapeut behandeld worden met: lasertherapie, chemische peelings, microdermabrasie en/of microneedling. Zie de pagina 'restacne/acnelittekens' voor meer informatie hierover. Alle behandelingen kunnen ook met elkaar gecombineerd worden voor een optimaal resultaat. De hoogte van een eventuele vergoeding en de eisen die de zorgverzekeraar daaraan stelt zijn verschillend. Acnetherapie door een huidtherapeut valt onder de aanvullende verzekering. Raadpleeg daarom de polisvoorwaarden van jouw zorgverzekering om te controleren of je recht hebt op een (gedeeltelijke) vergoeding van de behandelingen. Klik hier voor onze pagina met een overzicht van alle aanvullende verzekeringen die een vergoeding bieden voor acnetherapie.  Enthousiast geworden? Maak dan een afspraak met een huidtherapeut, zodat jullie samen kunnen kijken wat de beste aanpak is voor jouw acne! Klik hier om snel een huidtherapeut bij jou in de buurt te vinden. 

Tweedelijnszorg (verwijzing van huisarts benodigd) 

De huisarts kan doorverwijzen naar de dermatoloog. Dat gebeurt meestal wanneer er twijfel bestaat over de diagnose, wanneer er specifieke medicatie (bijvoorbeeld isotretinoïne, ofwel roaccutane) voorgeschreven moet worden of voor de behandeling van overgebleven littekens en rode vlekjes. De dermatoloog kan verschillende soorten medicatie voorschrijven, afhankelijk van de ernst van de acne. Daarnaast kan de dermatoloog, net zoals de huidtherapeut, verschillende behandelingen aanbieden tegen acnelittekens. Denk hierbij aan: chemische peelings, (micro)dermabrasie, licht- en laserbehandelingen en microneedling. Wanneer je een doorverwijzing hebt naar de dermatoloog, vergoedt de basisverzekering de acnebehandeling. De meeste medicijnen worden ook vergoed vanuit de basisverzekering. De kosten vallen dan onder het eigen risico, let daarbij wel op dat je naar een instelling gaat waarmee je zorgverzekeraar een contract heeft! De eerder beschreven behandelingen kunnen dus ook door een huidtherapeut worden uitgevoerd, mits deze is opgenomen in het kwaliteitsregister voor paramedici. Dat register toont aan of de huidtherapeut daadwerkelijk voldoet aan de kwaliteitseisen, niet geheel onbelangrijk dus! 

Benieuwd geworden naar wat bovenstaande behandelingen inhouden? Bekijk dan de pagina ‘Behandelingen’. 

Wat je er zelf aan kunt doen 

Naast het ondergaan van behandelingen, kun je zelf ook aan de slag met je acne. Je kunt bijvoorbeeld starten met het aanpassen van jouw huidverzorgingsroutine. Benieuwd geworden? Bekijk dan de pagina ‘Acne zelf aanpakken’, deze staat vol met tips & tricks over acne, zoals informatie over passende ingrediënten. 

Afsluiting 

Vond je deze informatie interessant of herken jij jouw huidprobleem niet in bovenstaande informatie en ben je benieuwd welke vorm van acne je dan wél hebt? Bekijk dan onze andere pagina’s! 

Literatuurlijst

• Bruinsma, M., De Ruijter, W., Jaspar, A. H. J., Van der Zee, H. H., Van Vught, S. F., Verhoeven, I. C. L., Verstappen, V., & Wiersma, T. J. (2017). NHG-Standaard Acne.  Geraadpleegd op 5 mei 2021, van https://richtlijnen.nhg.org/files/pdf/21_Acne_april-2017.pdf 
• De Groot, A. C., Toonstra, J., & Lorist, J. M. (2012). Dermatologie voor huidtherapeuten. Den Haag: Boom Lemma uitgevers.
• Helon. (z.d.). Acne tarda [Foto]. Geraadpleegd op 5 mei 2021, van https://helon.nl/aandoeningen/acne/acne-tarda/
• Huidzorg Houten. (z.d.). Wat is acné tarda? [Foto]. Geraadpleegd op 5 mei 2021, van https://www.huidzorghouten.nl/huidaandoeningen/acne-tarda 
• Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten. (2009). NVH-Productomschrijving Integrale Acnetherapie. Geraadpleegd op 5 mei 2021, van https://congressus-huidtherapie.s3-eu-west-1.amazonaws.com/files/857699b220294370b5d0a9a9bb7af286.pdf?Signature=RfUWwM4XuOmNzPsgBOyxFrh377s%3D&Expires=1620218111&AWSAccessKeyId=AKIAIUTTQ23AZYZKILZQ&response-content-disposition=inline%3Bfilename%3DProductomschrijving_integrale_acnetherapie_NVH.pdf 
• Van Pelt, B. N. (2020). Acne tarda (postadolescente acne). Geraadpleegd op 5 mei 2021, van https://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/atxt/AcneTarda.htm