Het uitingsbeeld
Acne vulgaris is de medische naam voor jeugdpuistjes. Veel mensen hebben hier last van, voornamelijk adolescenten en jongvolwassenen. Acne vulgaris komt meestal voor op het gezicht, de borst en/of de bovenrug. Het is een aandoening van de talgklieren en is te herkennen aan mee-eters, rode bultjes zonder pus, rode bultjes met pus en eventueel knobbels en cysten bij de ernstige vormen.
Acne vulgaris kan worden geclassificeerd als mild, matig ernstig en ernstig. De milde vorm bestaat uit mee-eters en (bijna) geen ontstekingen zoals puistjes. De matig ernstige vorm bestaat uit een gecombineerd beeld van mee-eters en ontstoken puistjes. De ernstige vorm bestaat, kort samengevat, uit veel ontstoken puistjes met littekenvorming en/of pigmentatie vorming.

Daarnaast gaat acne vulgaris, in meer of mindere mate, vaak gepaard met fysieke en psychologische belasting. Dit komt vooral door het feit dat acne voornamelijk voorkomt tijdens de puberteit, een periode waarin vaak onzekerheid over het eigen uiterlijk bestaat. Daarnaast komt deze aandoening vaak voor in het gezicht, dat maakt het zichtbaar voor anderen. Dit kan onder andere leiden tot schaamte, depressieve klachten, angst, sociale isolatie en een verminderd zelfvertrouwen. Herken jij jezelf hierin? Bespreek dit dan, als je wilt, eens met de huisarts. De huisarts kan jou begeleiden en zorgen dat jij hier verder mee geholpen kan worden, door bijvoorbeeld een psycholoog.
De oorzaak
Tijdens de puberteit vinden er hormonale veranderingen plaats. Door deze hormonale veranderingen gaan de talgklieren in de huid meer talg produceren. Ook wordt de bovenste laag van de huid dikker. Vervolgens raken de talgklieren verstopt doordat je huid te veel talg bevat en door huidschilfers. Daardoor kunnen mee-eters ontstaan. Wanneer deze mee-eters gaan ontsteken, vormen er puistjes. Comedonen is de medische naam voor mee-eters. Er zijn twee soorten mee-eters. Eerst wordt er een ‘open’ mee-eter gevormd, dit is een ophoping van talg en is te herkennen aan een wit bultje. Later verandert dit in een ‘gesloten’ mee-eter, een zwart puntje. Wanneer de talgklier gaat ontsteken als een gevolg hiervan, ontstaat er een rood bultje (papel) met vaak een geelachtige kop (pustel).
Maar hoe zit het dan met die hormoonverandering? Nou, in de puberteit wordt het hormoon androgeen ontwikkeld. Overmatige androgene hormonen of een verhoogde gevoeligheid van de talgklier voor normale niveaus van androgeen, veroorzaakt overproductie van talg. Androgeen is oorspronkelijk een mannelijk hormoon, maar dit komt in mindere mate ook bij vrouwen voor. Mannen ontwikkelen wel meer androgeen dan vrouwen, daarom is de kans op het ontstaan van ernstige acne (helaas) groter bij mannen.
Andere factoren die mogelijk ook een rol spelen bij het ontstaan of het verloop van acne vulgaris zijn onder andere: stress, roken en een beschadigde of ongezonde huid. Tot op heden is echter niet iedereen het eens over de rol van hiervan bij acne. Voeding lijkt ook een rol te spelen bij de ernst van de acne vulgaris. Voornamelijk voeding, dranken met een hoge glycemische index (zoals drinken met veel suiker, voeding met veel zetmeel en voedingsmiddelen die heel erg bewerkt zijn) en magere melk lijkt invloed te hebben op de ernst van acne. Ook over de rol van voeding bij acne vulgaris is niet iedereen het met elkaar eens.
Behandelingen
Eerstelijnszorg (zonder verwijzing toegankelijk)
De huisarts kan op verschillende manieren hulp bieden bij acne. Een huisarts behandeld de acne middels medicatie. Dit kan variëren van crèmetjes tot orale (via mond en slokdarm) medicatie. Antibiotica wordt meestal voorgeschreven bij de matige tot ernstige vormen van acne. De zorgverzekeraar biedt meestal een vergoeding voor antibiotica. Crèmes met benzoylperoxide en retinoïden worden jammer genoeg niet vergoed. De huisarts vraagt meestal eerst naar de ernst en het verloop van de acne en voert vervolgens een lichamelijk onderzoek uit, om vast te stellen wat de beste behandeling is. Als de huisarts vindt dat acne behandelingen de beste stap is voor de vermindering van de acne, wordt er doorgestuurd naar een huidtherapeut of dermatoloog. Deze disciplines zijn gespecialiseerd in de huid en kunnen verschillende acne behandelingen aanbieden. Bij een lichte vorm van acne verwijst de huisarts vaak door naar de huidtherapeut, bij een ernstige vorm van acne wordt er vaak doorverwezen naar de dermatoloog. De huidtherapeut is ook beschikbaar zonder verwijzing van de huisarts, de zogeheten directe toegankelijkheid. Hieronder staat beschreven wat de huidtherapeut allemaal kan betekenen voor jou. Daarnaast kan de huisarts begeleiding op maat aanbieden voor de mogelijke psychosociale gevolgen van acne, zoals bijvoorbeeld schaamte.
De huidtherapeut behandelt verschillende vormen van acne, vaak in samenwerking met de huisarts of andere specialisten. Daarnaast behandelt een huidtherapeut ook acnelittekens. Er is geen standaardbehandeling voor acne, de huidtherapeut stelt samen met de patiënt een passend behandelplan op. Behandelingen die de huidtherapeut kan uitvoeren bij acne zijn onder andere: manuele huidreiniging (gemiddeld 10 behandelingen nodig), chemische peelings (gemiddeld 8-10 behandelingen nodig), rood/blauw lichttherapie, licht- en lasertherapie, microdermabrasie, en/of camouflagetherapie. Acnelittekens kunnen door de huidtherapeut behandeld worden met: lasertherapie, chemische peelings, microdermabrasie en/of microneedling. Zie de pagina 'restacne/acnelittekens' voor meer informatie hierover. Alle behandelingen kunnen ook met elkaar gecombineerd worden voor een optimaal resultaat. De hoogte van een eventuele vergoeding en de eisen die de zorgverzekeraar daaraan stelt zijn verschillend. Acnetherapie door een huidtherapeut valt onder de aanvullende verzekering. Raadpleeg daarom de polisvoorwaarden van jouw zorgverzekering om te controleren of je recht hebt op een (gedeeltelijke) vergoeding van de behandelingen. Klik hier voor onze pagina met een overzicht van alle aanvullende verzekeringen die een vergoeding bieden voor acnetherapie. Enthousiast geworden? Maak dan een afspraak met een huidtherapeut, zodat jullie samen kunnen kijken wat de beste aanpak is voor jouw acne! Klik hier om snel een huidtherapeut bij jou in de buurt te vinden.
Tweedelijnszorg (verwijzing van huisarts benodigd)
De huisarts kan doorverwijzen naar de dermatoloog. Dat gebeurt meestal wanneer er twijfel bestaat over de diagnose acne, wanneer er specifieke medicatie (bijvoorbeeld isotretinoïne, ofwel roaccutane) voorgeschreven moet worden of voor de behandeling van littekens en rode vlekjes. De dermatoloog kan verschillende soorten medicatie voorschrijven, afhankelijk van de ernst van de acne. Daarnaast kan de dermatoloog, net zoals de huidtherapeut, verschillende behandelingen aanbieden tegen acnelittekens. Denk hierbij aan: chemische peelings, (micro)dermabrasie, licht- en laserbehandelingen en microneedling. Wanneer je een doorverwijzing hebt naar de dermatoloog, vergoedt de basisverzekering de acnebehandeling. De meeste medicijnen worden ook vergoed vanuit de basisverzekering. De kosten vallen dan onder het eigen risico, let daarbij wel op dat je naar een instelling gaat waarmee je zorgverzekeraar een contract heeft! De eerder beschreven behandelingen kunnen dus ook door een huidtherapeut worden uitgevoerd, mits deze is opgenomen in het kwaliteitsregister voor paramedici. Dat register toont aan of de huidtherapeut daadwerkelijk voldoet aan de kwaliteitseisen, niet geheel onbelangrijk dus!
Benieuwd geworden naar wat bovenstaande behandelingen inhouden? Bekijk dan de pagina ‘Behandelingen’.
Wat je er zelf aan kunt doen
Naast het ondergaan van behandelingen, kun je zelf ook aan de slag met je acne. Je kunt bijvoorbeeld starten met het aanpassen van jouw huidverzorgingsroutine. Benieuwd geworden? Bekijk dan de pagina ‘Acne zelf aanpakken’, deze staat vol met tips & tricks over acne, zoals informatie over passende ingrediënten.
Afsluiting
Vond je deze informatie interessant of herken jij jouw huidprobleem niet in bovenstaande informatie en ben je benieuwd welke vorm van acne je dan wél hebt? Bekijk dan onze andere pagina’s!
Literatuurlijst
- Bruinsma, M., De Ruijter, W., Jaspar, A. H. J., Van der Zee, H. H., Van Vught, S. F., Verhoeven, I. C. L., Verstappen, V., & Wiersma, T. J. (2017). NHG-Standaard Acne. Geraadpleegd op 26 april 2021, van https://richtlijnen.nhg.org/files/pdf/21_Acne_april-2017.pdf
- Demaweb. (z.d.). Acne [Foto]. Geraadpleegd op 3 mei 2021, van http://demaweb.nl/sharon/acne/
- Harper, J. C. (2021). Acne vulgaris: What’s new in our 40th year. Journal of the American Academy of Dermatology, 82(2), 526-527. https://doi.org/10.1016/j.jaad.2019.01.092
- Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten. (z.d.). Acne. Geraadpleegd op 28 april 2021, van https://www.huidtherapie.nl/aandoeningen/acne/
-
Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten. (2009). NVH-Productomschrijving Integrale Acnetherapie. Geraadpleegd op 5 mei 2021, van https://congressus-huidtherapie.s3-eu-west-1.amazonaws.com/files/857699b220294370b5d0a9a9bb7af286.pdf?Signature=RfUWwM4XuOmNzPsgBOyxFrh377s%3D&Expires=1620218111&AWSAccessKeyId=AKIAIUTTQ23AZYZKILZQ&response-content-disposition=inline%3Bfilename%3DProductomschrijving_integrale_acnetherapie_NVH.pdf
- Ogé, L. K., Broussard, A., & Marshall, M. D. (2019). Acne Vulgaris: Diagnosis and Treatment. American Academy of Family Physicians, 100(8), 475-484.
- Thuisarts. (z.d.). Ik heb acne, wat kan ik zelf doen? Geraadpleegd op 26 april 2021, van https://www.thuisarts.nl/acne/ik-heb-acne-wat-kan-ik-zelf-doen
- Thurrott, S. (z.d.). How to get rid of acne, according to the dermatologists [Foto]. Geraadpleegd op 3 mei 2021, van https://www.today.com/health/how-get-rid-acne-t185092
-
Wiersma, M. (2020, 26 november). Acne behandeling: dit vergoedt je zorgverzekering in 2021. Geraadpleegd op 3 mei 2021, van https://weblog.independer.nl/zorgverzekeringen/acne-behandeling-dit-vergoedt-je-zorgverzekering-in-2021/
Reactie plaatsen
Reacties